Dziedziczenie ustawowe- jak obliczyć?

Jeśli jest dużo spadkobierców, a spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu, to dochodzi do dziedziczenia ustawowego – według Kodeksu cywilnego. Kto i w jakich udziałach dziedziczy, przedstawiam na przykładach poniżej.

 

Kodeks cywilny mówi nam tak:

Art. 926. § 1.  Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
§ 2. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
§ 3. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, dziedziczenie ustawowe co do części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do części spadkobiercy albo gdy którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą

 

A w praktyce:

Krąg spadkobierców i kolejność dziedziczenia wg dziedziczenia ustawowego

Grupa I: MAŁŻONEK I ZSTĘPNI

  • małżonek i dzieci spadkodawcy dziedziczą w częściach rówych, przy czym udział małżonka nie może być mniejszy niz 1/4 spadku;
  • w braku małżonka lub w sytuacji gdy spadkodawca pozostawał w orzeczonej separacji, dziedziczą dzieci w częściach równych;
  • jeżeli dziecko soadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego dzieciom w częściach równych; dotyczy to także dalszych zstępnych.

 

–>z życia: W chwili śmierci Tomasz N. był żonaty, jednak pozostawał z żoną w separacji orzeczonej przez sąd, z jego dwójki dzieci przy życiu pozostała tylko córka Magda. Młodszy syn Maciek umarł rok temu i pozostawił po sobie trzy córki; Kasię, Kingę i Klarę. Po Tomaszu N. Dziedziczą z ustawy: Magda-1/2, Kasia, Kinga, Klara- każda po 1/6

 

Grupa II: MAŁŻONEK I RODZICE

  • w braku zstępnych spadkodawcy, dziedziczą jego małżonek i rodzice; udział spadkowy rodziców wynosi wówczas po 1/4 spadku;
  • jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział matki dziedziczącej w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi ½;
  • w braku zstępnych spadkodawcy i jego małżonka cały spadekprzypada rodzicom – w częsciach równych;
  • jezeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, a brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych ( grupa III), udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem wynosi 1/2 spadku;
  • udział spadkowy małżonka dziedziczącego w zbiegu z rodzicami spadkodawcy wynosi 1/2 spadku.

 

> z życia: Stanisław W. zmarł bezdzietnie.W chwili śmierci był w związku małżeńskim z Barbarą, a przy życiu pozostali również jego rodzice. Po Stanisławie dziedziczy jego żona- w 1/2, a rodzice- po 1/4 spadku.

 

Grupa III: MAŁŻONEK, RODZEŃSTWO I ZSTĘPNI RODZEŃSTWA

  • jezeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada rodzeństwu spadkodawcy – w częsciach równych;
  • jeżeli któreekolwiek z rodzeństwa nie dożyło oywarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego zstepnym;
  • udział spadkowy małżonka dziedziczacego w zbiegu z rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy wynosi 1/2 spadku.

 

–> z życia: Jakub P. Zmarł nie pozostawiając żony ani dzieci. Żyła tylko wtedy jego matka, Janina P. Jakub P. Miał czworo rodzeństwa, jednak w chwili jego śmierci żyło tylko dwoje z braci, przy czym jeden z nieżyjących juz braci miał trzy córki: Magdę, Monikę i Marysię. Dziedziczenie po zmarłym Jakubie przedstawia się następująco: matka Janina- 9/18 (połowa spadku ), dwoje z żyjących braci- każdy po 3/18 spadku, córki nieżyjącego brata-każda po 1/18

 

W braku  zstępnych spadodawcy, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, cały spadek spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

 

Grupa IV: DZIADKOWIE I ICH ZSTĘPNI*

  • w braku osób z grup I-III, cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, dziedziczą oni w częściach równych;
  • jeżeli któreś z dziadkow nie dożyje otwarcia spadku, udział, który by mu przypadł, ptzypada jego zstepnym;
  • w braku zstepnych tego dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział, który by mu przypadł, przypada pozostałym dziadkom w częściach rónych.

 

-> z życia:W chwili smierci Anny N., która była bezdzietną i niemężatą jedynaczką, nie żyli już jej rodzice. Przy życiu pozostali jednak wszyscy dziadkowie-  zarówno ze strony matki jak i ojca. W tej sytuacji po Annie N. dziedziczą dziadkowie- kazdy po ¼.

 

GrupaV : DZIECI MAŁŻONKA SPADKODAWCY*

  • w braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy ( grupy I-IV), spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło otawrcia spadku.

 

–> z życia: Monika N., która była w średnim wieku wyszła za mąż za Stanisława P- wdowca, który  miał córkę z poprzedniego małżeństwa. Ten, niedługo po zawarciu nowego małżeństwa zmarł, a zaraz po nim Monika N. W tej sytuacji po Monice N. będzie dziedziczyła córka Stanisława P. z pierwszego małżeństwa.

 

Grupa VI: GMINA LUB SKARB PAŃSTWA

  • w braku osób z grup I-V, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkdawcy;
  • jeżeli ostatniego miejsca zaieszkania spadkodawcy nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu

 

 

* opisane zasady maja zastosoanie do spadków otwartych od dnia 28 czerca 2009r. Przed tą datą krąg spadkobierców ustawowych był inny, np. Nie wchodzili do niego dziadkowie spadkobiercy czy pasierbowie

 

W sprawach dotyczących dziedziczenia z testamentu, liczenie udziału wygląda inaczej, niebawem przedstawię to na  blogu.

 

 

 

W razie pytań zapraszam do kontaktu z Kancelarią:
adwokat@kancelariaposzytek.pl,
tel. 603 998 091

ADWOKAT PAULINA POSZYTEK

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

– opracowane na podstawie: Prawo cywilne, wyd. OD.NOWA

Follow adwokat Paulina Poszytek:

Jestem adwokatem z Wrocławia. Zajmuję się kompleksową obsługą prawną przedsiębiorców, prawem cywilnym (w tym spadkowym) oraz prawem karnym. Oprócz tej strony, prowadzę też blog prawodlazeglarzy.pl oraz dozor-elektroniczny.com. Serdecznie zapraszam do częstych odwiedzin :) Jeśli masz jakiekolwiek pytania, dotyczące spadków, zostaw komentarz lub napisz bezpośrednio do mnie - chętnie Ci pomogę.

Skomentuj