Jeśli jest dużo spadkobierców, a spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu, to dochodzi do dziedziczenia ustawowego – według Kodeksu cywilnego. Kto i w jakich udziałach dziedziczy, przedstawiam na przykładach poniżej.
Kodeks cywilny mówi nam tak:
Art. 926. § 1. Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
§ 2. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
§ 3. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, dziedziczenie ustawowe co do części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do części spadkobiercy albo gdy którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą
A w praktyce:
Krąg spadkobierców i kolejność dziedziczenia wg dziedziczenia ustawowego
Grupa I: MAŁŻONEK I ZSTĘPNI
- małżonek i dzieci spadkodawcy dziedziczą w częściach rówych, przy czym udział małżonka nie może być mniejszy niz 1/4 spadku;
- w braku małżonka lub w sytuacji gdy spadkodawca pozostawał w orzeczonej separacji, dziedziczą dzieci w częściach równych;
- jeżeli dziecko soadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego dzieciom w częściach równych; dotyczy to także dalszych zstępnych.
–>z życia: W chwili śmierci Tomasz N. był żonaty, jednak pozostawał z żoną w separacji orzeczonej przez sąd, z jego dwójki dzieci przy życiu pozostała tylko córka Magda. Młodszy syn Maciek umarł rok temu i pozostawił po sobie trzy córki; Kasię, Kingę i Klarę. Po Tomaszu N. Dziedziczą z ustawy: Magda-1/2, Kasia, Kinga, Klara- każda po 1/6
Grupa II: MAŁŻONEK I RODZICE
- w braku zstępnych spadkodawcy, dziedziczą jego małżonek i rodzice; udział spadkowy rodziców wynosi wówczas po 1/4 spadku;
- jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział matki dziedziczącej w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi ½;
- w braku zstępnych spadkodawcy i jego małżonka cały spadekprzypada rodzicom – w częsciach równych;
- jezeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, a brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych ( grupa III), udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem wynosi 1/2 spadku;
- udział spadkowy małżonka dziedziczącego w zbiegu z rodzicami spadkodawcy wynosi 1/2 spadku.
—> z życia: Stanisław W. zmarł bezdzietnie.W chwili śmierci był w związku małżeńskim z Barbarą, a przy życiu pozostali również jego rodzice. Po Stanisławie dziedziczy jego żona- w 1/2, a rodzice- po 1/4 spadku.
Grupa III: MAŁŻONEK, RODZEŃSTWO I ZSTĘPNI RODZEŃSTWA
- jezeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada rodzeństwu spadkodawcy – w częsciach równych;
- jeżeli któreekolwiek z rodzeństwa nie dożyło oywarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego zstepnym;
- udział spadkowy małżonka dziedziczacego w zbiegu z rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy wynosi 1/2 spadku.
–> z życia: Jakub P. Zmarł nie pozostawiając żony ani dzieci. Żyła tylko wtedy jego matka, Janina P. Jakub P. Miał czworo rodzeństwa, jednak w chwili jego śmierci żyło tylko dwoje z braci, przy czym jeden z nieżyjących juz braci miał trzy córki: Magdę, Monikę i Marysię. Dziedziczenie po zmarłym Jakubie przedstawia się następująco: matka Janina- 9/18 (połowa spadku ), dwoje z żyjących braci- każdy po 3/18 spadku, córki nieżyjącego brata-każda po 1/18
W braku zstępnych spadodawcy, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, cały spadek spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.
Grupa IV: DZIADKOWIE I ICH ZSTĘPNI*
- w braku osób z grup I-III, cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, dziedziczą oni w częściach równych;
- jeżeli któreś z dziadkow nie dożyje otwarcia spadku, udział, który by mu przypadł, ptzypada jego zstepnym;
- w braku zstepnych tego dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział, który by mu przypadł, przypada pozostałym dziadkom w częściach rónych.
–-> z życia:W chwili smierci Anny N., która była bezdzietną i niemężatą jedynaczką, nie żyli już jej rodzice. Przy życiu pozostali jednak wszyscy dziadkowie- zarówno ze strony matki jak i ojca. W tej sytuacji po Annie N. dziedziczą dziadkowie- kazdy po ¼.
GrupaV : DZIECI MAŁŻONKA SPADKODAWCY*
- w braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy ( grupy I-IV), spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło otawrcia spadku.
–> z życia: Monika N., która była w średnim wieku wyszła za mąż za Stanisława P- wdowca, który miał córkę z poprzedniego małżeństwa. Ten, niedługo po zawarciu nowego małżeństwa zmarł, a zaraz po nim Monika N. W tej sytuacji po Monice N. będzie dziedziczyła córka Stanisława P. z pierwszego małżeństwa.
Grupa VI: GMINA LUB SKARB PAŃSTWA
- w braku osób z grup I-V, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkdawcy;
- jeżeli ostatniego miejsca zaieszkania spadkodawcy nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu
* opisane zasady maja zastosoanie do spadków otwartych od dnia 28 czerca 2009r. Przed tą datą krąg spadkobierców ustawowych był inny, np. Nie wchodzili do niego dziadkowie spadkobiercy czy pasierbowie
W sprawach dotyczących dziedziczenia z testamentu, liczenie udziału wygląda inaczej, niebawem przedstawię to na blogu.
W razie pytań zapraszam do kontaktu z Kancelarią:
adwokat@kancelariaposzytek.pl,
tel. 603 998 091
ADWOKAT PAULINA POSZYTEK
– opracowane na podstawie: Prawo cywilne, wyd. OD.NOWA
Skomentuj