Ostatnio zgłosił się do mnie klient mieszkający na co dzień w USA, chciał przeprowadzić postępowanie spadkowe po zmarłej mamie, która przed śmiercią i w chwili śmierci mieszkała w Polsce. Klient był w kraju jedynie na kilka dni. Chciał przeprowadzić postępowanie spadkowe bez konieczności przyjazdu do Polski. Czy tak się da? Oczywiście. Poniżej uwagi dotyczące jak przeprowadzić takie postępowanie i na co zwrócić uwagę.

JURYSDYKCJA KRAJOWA POLSKI W SPRAWACH SPADKOWYCH

Do jurysdykcji krajowej zgodnie z art. 1108 kodeksu postępowania cywilnego należą sprawy:

1. jeżeli spadkodawca (osoba która zmarła) w chwili śmierci był obywatelem polskim
2. lub jeżeli spadkodawca miał miejsce zamieszkania bądź miejsce zwykłego pobytu w Rzeczpospolitej Polskiej
3. jeżeli majątek spadkowy albo jego znaczna część znajduje się w Rzeczpospolitej Polskiej.

Jeżeli spadkodawca mieszkał zagranicą, a majątek pozostał w Polsce sąd może wydać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku także na wniosek polskiego przedstawiciela dyplomatycznego lub urzędu konsularnego.

W naszej sprawie mieliśmy spełnione wszystkie trzy punkty uzasadniające jurysdykcję sądu polskiego. Mama mojego klienta przed śmiercią jak i w chwili śmierci mieszkała na stałe w Polsce. Pozostawiony przez nią majątek spadkowy pozostał w Polsce.

WNIOSEK O STWIERDZENIE NABYCIA SPADKU

Aby przeprowadzić postępowanie spadkowe należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej osobie. We wniosku wnosisz aby podane w nim osoby dziedziczyły z testamentu lub z ustawy (jeśli testamentu brak) po zmarłej osobie. Wniosek taki składa się do odpowiedniego Sądu Rejonowego.

JAK USTALIĆ WŁĄŚCIWY SĄD?

Z pomocą idzie kodeks postępowania cywilnego. Zgodnie z art. 39 powództwo z tytułu dziedziczenia (stwierdzenia nabycia spadku) wytacza się wyłącznie przez sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli miejsca jego zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.

W opisywanej przeze mnie sprawie znaliśmy ostatnie miejsce pobytu mamy. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku został zatem wysłany do właściwego Sądu dla miejscowości gdzie ostatnie miejsce pobytu miała osoba zmarła.

ZAPEWNIENIE SPADKOWE

Aby sąd mógł wydać postanowienie kto i w jakich udziałach będzie dziedziczył po spadkodawcy (zmarłej osobie) musi odebrać chociaż jedno tzw. zapewnienie spadkowe. Takie zapewnienie odbiera się od wnioskodawcy bądź, któregokolwiek z uczestników postępowania. Odbierając zapewnienie spadkowe sąd między innymi pyta: gdzie ostatnio mieszkał spadkodawca, czy sporządził testament, czy był w związku małżeńskim, czy posiadał dzieci, czy była już jakaś sprawa o stwierdzenie nabycia spadku, czy został ktoś uznany za niegodnego dziedziczenia.

Mój klient był jedynym ustawowym spadkobiercom po zmarłej mamie. Nie mógł uczestniczyć w rozprawie ze względu na odległość zamieszkania i bark możliwości finansowych na każdorazowe stawianie się w sądzie.

Co zatem zrobić, jak zapewnienie spadkowe musi być odebrane?

Należy już we wniosku zawnioskować aby sąd zastosował tak zwaną pomoc prawną, czyli żeby przesłuchał daną osobę mieszkającą zagranicą przed odpowiednim organem będącym najbliżej miejsca zamieszkania tej osoby.

Stanowi o tym w art. 235 § 1 i art. 1134 kodeks postępowania cywilnego:

– art. 235 k.p.c.: Postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym, chyba że sprzeciwia się temu charakter dowodu albo wzgląd na poważne niedogodności lub niewspółmierność kosztów stosunku do przedmiotu sporu. W taki wypadkach sąd orzekający zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych członków (sędzia wyznaczony) albo innemu sądowi (sąd wezwany).

– art. 1134 k.p.c: Sądy mogą występować do polskiego przedstawiciela dyplomatycznego lub urzędu konsularnego o przeprowadzenie dowodu lub doręczenie pisma, jeżeli osoba mająca być przesłuchana lub odbiorca pisma jest obywatelem polskim przebywającym za granicą.

KONSUL – ZASTOSOWANIE POMOCY PRAWNEJ

Ja zawnioskowałam o przesłuchanie mojego klienta będącego obywatelem Rzeczpospolitej Polski przed konsulem.

Przed wydaniem postanowienia czy przesłuchać mojego klienta przed konsulem, sąd zobowiązał Kancelarię do przedstawienia dowodu na okoliczność czy wnioskodawca jest nadal obywatelem Polski. Na dowód obywatelstwa przedstawiliśmy ksero paszportu. To wystarczyło aby Sąd wysłał do odpowiedniego konsula RP wniosek o odebranie zapewnienia spadkowego od obywatela Rzeczpospolitej Polski mieszkającego zagranicą.

Konsul odebrał zapewnienie spadkowe, które niezwłocznie wysłał do Sądu. Sąd niezwłocznie na jawnym posiedzeniu sądowym wydal postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku stwierdzając, że po zmarłej w całości dziedziczy mój klient.

Powyższe informację wskazują, że mieszkając zagranicą nie musisz ponosić kosztów dojazdu do Polski aby załatwić spadkowe sprawy przed Sadem.

W razie pytań zapraszam do kontaktu z Kancelarią: adwokat@kancelariaposzytek.pl,

tel. 603 998 091

ADWOKAT PAULINA POSZYTEK

***

Kancelaria Adwokacka Paulina Poszytek, zakres usług: prawo spadkowe, dział spadku, prawo rodzinne, alimenty, podział majątku, prawo dla żeglarzy (http://prawodlazeglarzy.pl/), obsługa prawna firm, windykacja należności – http://kancelariaposzytek.pl/.

Tel: 603 998 091

e-mail: adwokat@kancelariaposzytek.pl